محب‌الله صمیم، وزیر پیشین سرحدات و قبایل افغانستان که بخش زیادی از دوران کاری‌اش در مناصب کلیدی دولت جمهوری در شرق افغانستان و به ویژه در مناطق پرتنش مرزی با پاکستان فعالیت کرده است، در مصاحبه با ایندیپندنت فارسی گفت که ناامنی در پاکستان، درگیری‌های مرزی و افزایش تهدید امنیتی در این کشور در بازی‌‌های گذشته نهادهای امنیتی پاکستان با گروه‌های تروریستی ریشه دارد.
به گفته صمیم، وقتی دولت جمهوری در افغانستان شکل گرفت، نهادهای امنیتی پاکستان از جمله سازمان اطلاعات نظامی (آی‌اس‌آی) با حمایت از طالبان، به انسجام دوباره این گروه کمک کردند و این باعث شد طالبان پاکستان و دیگر گروه‌های شبه‌نظامی در این کشور شکل بگیرند که اکنون به تهدید جدی برای امنیت و آینده پاکستان تبدیل شده‌اند.
محب‌الله صمیم با اشاره به پناهگاه‌های شبه‌نظامیان پاکستانی در خاک افغانستان گفت: «طالبان پاکستانی و طالبان افغانستان یک گروه‌اند و برنامه و اهداف مشترکی دارند. گروه تحریک طالبان پاکستان (تی‌تی‌پی) نه‌تنها با طالبان افغانستان ارتباطی عمیق دارد، بلکه به‌عنوان ابزاری در دست این گروه عمل می‌کند.» او تصریح کرد که طالبان افغانستان و پاکستانی از هم جداشدنی نیستند، زیرا اشتراکات ایدئولوژیک آن‌ها را به یکدیگر پیوند داده است.
مقام‌های پاکستانی پیش از این بارها در اعتراض به وجود پناهگاه‌های تحریک طالبان پاکستان در خاک افغانستان از طالبان افغان خواسته‌اند به تعهدشان در توافقنامه پایبند بمانند و اجازه ندهند از خاک افغانستان علیه امنیت و منافع کشورهای همسایه استفاده شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
هرچند پاکستان بخش بزرگی از مرز دو هزار و ۶۰۰ کیلومتری خود با افغانستان را سیم خاردار کشیده است تا مانع ترددهای غیرقانونی شود و از عبور عناصر خطرناک در دو سوی مرز جلوگیری کند، محب‌الله صمیم می‌گوید زمانی که وزیر قبایل و سرحدات یا استاندار پکتیکا بود، شاهد بود که اعضای طالبان افغانستان با تونل زدن زیر سیم خاردارها از پاکستان وارد افغانستان می‌شدند. به گفته او، اکنون هم طالبان پاکستانی با همین روش، از افغانستان وارد پاکستان می‌شوند و سلاح‌ها و اقلام موردنیازشان را نیز از افغانستان تامین می‌کنند.
وزیر پیشین سرحدات و قبایل افغانستان در ادامه تاکید کرد که عامل اصلی رشد و گسترش طالبان افغانستان خود پاکستان بود و طالبان پاکستانی نیز زاده همین اقدام‌اند. او گفت: «حکومت پاکستان مدعی است که طالبان افغانستان تروریست‌اند. این درست است، اما همین طالبان بودند که در پناهگاه‌هایشان در داخل خاک پاکستان آموزش دیدند و علیه نظام دموکراتیک افغانستان جنگیدند. نهادهای نظامی و استخباراتی پاکستان میزبان طالبان بودند، از آن‌ها حمایت مالی و نظامی کردند و به جنگ داخلی افغانستان دامن زدند.»
به گفته محب‌الله صمیم، گروه تحریک طالبان پاکستان از دیرباز با طالبان افغانستان روابط نزدیک داشتند و هر دو گروه اهداف، ایدئولوژی و فرهنگ مشترک دارند. صمیم هشدار داد که این گروه تروریستی اکنون به تهدیدی فراتر از افغانستان و پاکستان تبدیل شده است. این مقام دولت پیشین افغانستان افزود: «تی‌تی‌پی پیش از فروپاشی دولت جمهوری با طالبان افغانستان متحد بود و اکنون به تهدیدی بزرگ‌تر برای منطقه تبدیل شده است. تهدید این گروه به خیبرپختونخوا محدود نیست؛ بلکه پنجاب، بلوچستان و حتی فراتر از مرزهای پاکستان را نیز در برمی‌گیرد.»
بستر اصلی رشد طالبان ایدئولوژی است نه قومیت
طالبان افغانستان را ملا عمر که معلم یک مدرسه محلی بود، سال ۱۹۹۴ در جریان جنگ داخلی افغانستان در قندهار تاسیس کرد. این گروه که از میان طلاب مدارس دینی در افغانستان و پاکستان نیرو جذب کرد، به‌سرعت به یک قدرت نظامی در مقابل احزاب جهادی تبدیل شد و برای تصرف قدرت اقدام کرد. هرچند همه بنیان‌گذاران طالبان از قوم پشتون‌اند، در سال‌های بعد افرادی از دیگر اقوام نیز با این گروه همراه شدند.
محب‌الله صمیم تاکید کرد که برخلاف تصور رایج، طالبان یک گروه قومی یا قبیله‌ای خاص نیست، بلکه یک گروه عقیدتی و ایدئولوژیک است که سازمان اطلاعات نظامی پاکستان (ISI) ایجاد کرد. صمیم افزود: «مردم قبایل در ایجاد طالبان هیچ نقشی نداشتند، زیرا خودشان هم از دست طالبان پاکستان و افغانستان در عذاب‌اند. در آن سوی مرزدیورند، هزاران نفر از سران قومی به‌دست طالبان کشته شدند و در این سوی مرز نیز طالبان همه بزرگان قومی مخالف خود را از بین بردند تا بتواند آزادانه عمل کند.»
صمیم با رد این ادعا که طالبان یک گروه قومی و برخاسته از جامعه پشتون است، گفت: «در میان طالبان، قدرت قومی مطرح نیست. این گروه ابتدا پس از سال ۲۰۰۴ در مناطق پشتون‌نشین و امتداد دیورند ظهور کرد، اما این به این معنی نیست که قوم پشتون برای طالبان بستر فعالیت فراهم کرد. بستر اصلی فعالیت طالبان، سازمان‌های نظامی و استخباراتی پاکستان بود.»
سلاح‌های آمریکایی در دست دشمنان پاکستان
منیر اکرم، نماینده دائم پاکستان در سازمان ملل متحد، روز دوشنبه در نشست شورای امنیت در مورد افغانستان با اعتراض به حمایت طالبان افغانستان از شبه‌نظامیان مخالف حکومت پاکستان گفت سلاح‌های حملات تروریستی در پاکستان از داخل افغانستان تامین می‌شود. روز پنجشنبه نیز ارتش پاکستان در بیانیه‌ای در مورد آزادسازی گروگان‌‌های قطار مسافربری جعفر اکسپرس در بلوچستان گفت طراحان این حادثه در افغانستان‌اند و این طرح را از آنجا مدیریت کردند.
وزیر پیشین سرحدات و قبایل افغانستان نیز گفت تبادل اسلحه میان طالبان افغانستان و پاکستان پدیده جدیدی نیست، بلکه از زمان موجودیت این گروه‌ها وجود داشته است. صمیم علاوه کرد: «وقتی فرماندهان طالبان وارد شهرها شدند، تجهیزات نظامی را به‌عنوان غنیمت به دست آوردند. وقتی طالبان چیزی را غنیمت می‌گیرند، این اختیار را دارند که آن را به دیگران هدیه بدهند یا بفروشند.»
نیاز به حمایت جهانی از مخالفان طالبان
محب‌الله صمیم از جامعه بین‌المللی خواست تا از گروه‌هایی که با طالبان مبارزه می‌کنند، حمایت کند. او تاکید کرد که تهدید طالبان دیگر فقط به افغانستان و پاکستان محدود نمی‌شود، بلکه امنیت منطقه‌ای و جهانی را به خطر انداخته است.
صمیم افزود: «گروه‌های تروریستی از چندین کشور در مدارس دینی طالبان حضور دارند و اکنون افغانستان به بستری مناسب برای رشد گروه‌هایی مانند داعش، لشکر طیبه، جیش محمد و تحریک طالبان پاکستان تبدیل شده است که تهدید آن‌ها تنها متوجه پاکستان نیست، بلکه کشورهای آسیای مرکزی نیز در معرض خطر قرار دارند.»
محب‌الله صمیم طالبان افغان و تحریک طالبان پاکستان را وابسته به یکدیگر دانست و گفت: «طالبان افغانستان و طالبان پاکستان به دلیل اشتراکات ایدئولوژیک از هم جداشدنی نیستند. چون اگر از هم جدا شوند، به خطر خواهند افتاد. طالبان افغانستان برای تی‌تی‌پی یک پناهگاه و حامی‌اند و تی‌تی‌پی نیز به‌عنوان ابزاری در دست طالبان افغانستان عمل می‌کند.»
